پلوتون نهمین و آخرین سیارهی منظومهی شمسی است.این سیاره به زبان انگلیسی Pluto و به زبان فرانسوی Pluton نامیده میشود.این سیاره نامی معادل زبان فارسی و عربی ندارد.
نمایی از سیاره پلوتون
طول هر شبانه روز پلوتون معادل 153 ساعت زمینی است. روزهای این سیاره بسیار تاریک است. قمر آن ، شارون ، در سال 1987 بطور تصادفی در رصدخانه مونت پالومار کشف شد. شارون در مدار همزمانی توسط پلوتون به دام افتاده است و همواره در نقطهای ثابت گرد آن میگردد.مدار پلوتون به دور خورشید، میل تندی دارد و فاصله متوسط آن از خورشید 5.915 میلیارد کیلومتر است که خورشید از آنجا فقط بصورت ستارهای درخشان دیده میشود. پلوتون از سنگ و یخ تشکیل شده و اندازهاش کوچکتر از ماه زمین است. هنگام نزدیک شدن به خورشید جوی رقیق در اطراف آن تشکیل میشود که با دور شدن سیاره از خورشید یخ میبندد. مدار پلوتون بسیار طولانی بوده و بیشتر از سیارات دیگر نسبت به دایرة البروج انحراف دارد.این سیاره هر 248.5 سال یک بار به دور خورشید میچرخد که در مدت 20 سال از این زمان فاصلهاش نسبت به خورشید کمتر از فاصله نپتون از خورشید است. این مشخصات غیر عادی باعث شده تا بعضی ستاره شناسان ، پلوتون را نوعی سیارک بزرگ تصور کنند.پلوتون دورترین سیاره از خورشید بوده و کمترین دما را در بین سیارات دارد. مدار بیضوی این سیاره که 248.5 سال زمینی طول میکشد، طولانیترین مدار در منظومه شمسی است. پلوتون کوچکترین سیاره منظومه شمسی است و کمترین نیروی جاذبه را دارد.این سیاره همان سیاره ای بود که در بخش مریخ از آن یاد کردم و الان ادامهی آن حرف را میگویم:
... 5 سیاره هستند که یکیشان مدار منظمی ندارد و به خاطر این برخی ها آنرا سیاره نامگذاری میکنند و برخی دیگر آن را قمر یا چیز های دیگر نامگذاری میکنند.
نما هایی که نشان میدهد پلوتون مداری مانند مدار بقیه سیارات منظومهی شمسی ندارد
آیا پلوتون سیاره است یا قمر و یا چیز های دیگر:
جیم برایدنستاین خطاب به حاضران در رویداد بینالمللی فرست روبوتیکس (FIRST Robotics) گفت: «محض اطلاعتان، به نظر من پلوتون یک سیاره است. میتوانید بنویسید رئیس ناسا مدعی شد پلوتون یک سیاره است. از نظرم برنمیگردم. من این طور یاد گرفتهام و به آن پایبندم.»
پلوتون نخستین بار وقتی در سال ۱۹۳۰ میلادی توسط کلاید تامباو فضانورد آمریکایی کشف شد، در فهرست سیارات قرار گرفت. در آن زمان باورها بر این بود که پلوتون نُهمین سیاره از خورشید بوده که در لبه بیرونی منظومه شمسی و در کمربند کویپر قرار گرفته است.
۶۲ سال بعد با کشف اجرامی با ابعاد مشابه در همان بخش از فضا، سیاره بودن پلوتون زیر سوال رفت.
از آن زمان تاکنون این جرم آسمانی در طبقه سیارات کوتوله قرار گرفته که بنابر تعریف اتحادیه بین المللی اخترشناسی، در مداری به دور خورشید میگردند، آنقدر جرم دارند تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده تا جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد) به وجود آید و این که قمر یک سیاره نیستند.با این حال گروهی از افراد ادعا میکنند این جرم آسمانی یخی باید به عنوان یک سیاره شناخته شود.ماموریت فضایی سال ۲۰۱۵ ناسا به پلوتون تحت عنوان New Horizons نیز به چندین اکتشاف عمده انجامید که هیزم به آتش اختلاف نظرها ریخت.الن استرن از دانشمندان ناسا که هدایت این ماموریت را برعهده داشت، در مقاله ای خواستار بازگرداندن نام پلوتون به فهرست سیارهها شد.
انجمن حفاظت از پلوتون به عنوان یک سیاره نیز کمپینی در همین راستا به راه انداخته است.